Opinion/ NGULFATJA ME HISTORINE Nga Blerim Shala

Opinion

NGULFATJA  ME  HISTORINE

Nga Blerim Shala

E kemi bërë përrallë si historinë, si politikën. Jemi ngatërruar keq. Me vetveten.

Kemi prodhuar goxha shumë histori, këndejpari në Kosovë, veçmas që prej viteve të nëntëdhjeta, dhe nuk po dimë çka me bë me te.

Kemi ndryshuar thelbësisht rrjedhën e mbrapshtë të historisë së re të Kosovës, që nisë me vitin e bërjes së pavarësisë së Shqipërisë, më 1912-të, por po sillemi thuajse ende kemi mbetë në zonën e errët të historisë së Ballkanit.

Jemi në gjendje, si asnjëherë më parë, ta shikojmë me sytë e kthjelltë rrugëtimin tonë si komb, në këtë anë, në shtetin e Kosovës, por tutje vetë-prangosmi duke e parë historinë me syzat me dioptri të qartë ideologjike.

Kemi mundësi, si kurrë më parë, që ta ndajmë historinë nga politika e ditës, por po punojmë ashtu, saqë siç po kuptohet gjithnjë e më shumë, kemi mbetë edhe pa politikë të mirëfilltë edhe pa histori të njëmendtë.

E kemi bërë përrallë si historinë, si politikën.

Jemi ngatërruar keq, me vetëveten.

Janë disa anë, disa dimensione që të binë ndërmend në trajtimin e këtij ngatërrimi, i cili po e lë pa ajër, pa ide, pa pikëshikim afatgjatë (tek e mbrama), tërë një shoqëri, gjithë një popull, një shtet të tërë.

Dimensioni real i historisë së mbetur, i cili gjithsesi është i pandashëm nga politika e çdoditshme, është Veriu i Kosovës dhe raportet shqiptaro-serbe, tashmë të ngushtuara në relacionet në mes të dy shteteve, Kosovë – Serbi.

Në Veri, siç e dimë, nuk ka ndodhë as 1999-ta, dhe as 2008-ta. Realisht. Formalisht, gjërat këtu janë në rregull, sepse kjo pjesë e Kosovës mbulohet plotësisht me sovranitetin e Republikës së Kosovës, sepse Kosova është njohur si shtet në tërësinë e saj. Por e dimë fare mirë se çfarë ka ndodhë atje, që prej qershorit të vitit 1999 e këndej.

Kjo histori ka gjasa të mira të përfundojë, ashtu siç duhet, deri në mbarim të këtij viti, poqëse jetësohet Marrëveshja e 19 prillit e Kryeministrave të Kosovës dhe të Serbisë.

Për këtë histori të mbetur të Kosovës, nuk ke si të mos flasësh, nuk ke si të mos diskutosh, nuk ke si të mos preokupohesh. Kjo është e qartë.

Por dimensionet e tjera të preokupimit të historisë, shfaqen si tej mase problematike për shëndetin e shoqërisë kosovare, për edukimin e brezave të ri, për ardhmëninë politike të shtetit të Kosovës.

Këtu mund të fillohet me gjithë ato seanca të Kuvendit të Kosovës, të cilat u mbajtën në muajtë e kaluar, në të cilat instanca më e lartë e shtetit të Kosovës, synoi të përkujtojë dhe të respektojë ngjarjet madhore të historisë së re, të cilat janë ata gurët tregues të hapërimit të vonshëm historik dhe politik të Kosovës.

Këtu, në këto seanca, nëse flasim fare sinqerisht, nuk pati as përkujtim të mirëfilltë, as resepekt të duhur, as histori të vërtetë. Këto seanca ishin një përzierje e orëve letrare, fjalimeve patetike, qasjes pseudo-patriotike, ideologjizimit të historisë, mbrapshtimit të saj në shërbim të karierave personale të ndonjë zyrtari a ndonjë deputeti, gjithsesi (mbi të gjitha), edhe të para-fushatës elektorale.

Te ne, siç dihet, edhe të vdekurit votojnë, e pse mos t’i shfrytëzojmë të vdekurit, heronjtë dhe martirët për të mbledhë pak më shumë vota. Pse të mos i përdorim ata për qërimin e hesapeve me njeri-tjetrin, në pranverën e vitit 2013.

Ka ndodhë pra një vetë-keqpërdorim i Kuvendit me këto seanca, ka ngjarë pra, një përbuzje (realisht), e historisë sonë të re, është shënuar pra, një kompromitim dhe degradim i politikës sonë.

Këtu, pastaj, mund të vazhdohet me mënyrën se si kemi refuzuar t’i qasemi relacionit i cili natyrshëm del në përfundim të çdo lufte: Relacionit në mes të drejtësisë dhe luftës.

Ky relacion kudo në Botë, pos tek ne në Kosovë, njeh tri segmente: Atë të gjykimit të krimeve të rënda, atë të amnestisë së përgjithshme (me përjashtimet e kategorisë së parë), atë të integrimit të ish-luftëtarëve në shoqëri, ku përfshihet patjetër edhe përkrahja e tyre në segmentin social.

Asnjërin prej këtyre tri segmenteve nuk e kemi në rregull. Dhe për këtë, me siguri, nuk duhet të paraqiten fare argumente. Kështu, në vitin 2013, pra, katërmbëdhjetë të plotë pas luftës, krimet më të rënda kanë mbetë të pagjykuara, amnesti të përgjithshme nuk ka pasë fare (as që është folur si duhet për te në ato vitet e pasluftës), integrimi i ish-luftëtarëve në shoqëri nuk njeh shumë storie të suksesshme, ndërsa trajtimi social i tyre tek duhet të fillojë, pas një evidencimi të gabuar të pretendentëve për ta marrë statusin e veteranit të UÇK-së.

Për këtë shkak, neve ende lufta po na sillet në gjyqësinë dhe politikën kosovare, ajo ende ka ndikim të fuqishëm në të përditshmen kosovare.

Për këtë arsye, pasiqë ne nuk i kemi pastruar llogaritë me historinë, ajo tash e ka ndërmend t’i bëjë hesapet e saja me ne.

Më në fund, e kemi edhe kaptinën e shkrimit dhe të shpjegimit të historisë së re të Kosovës, jo vetëm në librat shkollor, por edhe në masë të madhe, edhe në ata publicistik apo edhe shkencor.

Kemi të bëjmë me një karikaturë të historisë së mirëfilltë, me një skematizim të gabuar, me një qasje e cila nuk ka si të mos na dëmtojë neve sot, dhe ata që vijnë pas nesh, në brezat e ardhshëm.

Kur ne që jemi aktorë dhe autorë të kësaj historie sillemi në këtë mënyre me te, kur e shkruajmë, çka do të bëjnë ata që nuk kanë qenë në gjendje të jenë dëshmitarë të saj.

Të thuash gati çdo përpjekje për ta treguar këtë histori ashtu si ka qenë, hasë në kundërshti të atyre që janë vetë-shpallur interpretuesit e vetëm të saj.

Kështu mbërrihet sërish tek konkludimi nismëtar: Kemi prodhuar goxha shumë histori, këndejpari në Kosovë, veçmas që prej viteve të nëntëdhjeta, dhe nuk po dimë çka me bë me te.